Vali Aydın Baruş 2023 yılını asayiş ve güvenlik açısından değerlendirdi. Isparta Valiliği’nde beraberinde İl Emniyet Müdürü Ahmet Cengiz Koçak ve İl Jandarma Komutanı Albay İlker Şimşek ile birlikte basın toplantısı düzenleyen Vali Baruş, 2023 yılının asayiş ve güvenlik olaylarını 2022 yılına göre değerlendirdi.
Vali Baruş yaptığı değerlendirmede asayiş olaylarının genel olarak 2022 yılına göre 2023 yılında %2,69 oranında azalış gösterdiğini belirterek olayların aydınlatılma oranında %1,4 artış olduğunu kaydetti.
Vali Baruş değerlendirmesinde özetle şöyle dedi: “Asayiş olaylarının aydınlatma oranlarında Isparta ili Türkiye ortalamasının üzerindedir. 2022 yılına göre 2023 yılında; kişilere karşı işlenen suç sayısında % 3,5 oranında artış görülmüştür. Kişilere karşı işlenen önemli olan 10 suçun aydınlatma oranlarında 2022 yılına göre artış kaydedilmiş olup bu suçlardaki aydınlatma oranları da Türkiye ortalamasının üzerindedir.
Malvarlığına karşı işlenen suçlarda genel olarak 2022 yılına göre % 10 azalma olmuştur. Mal varlığına karşı işlenen suçların aydınlatma oranlarında 2022 yılına göre 2023 yılında % 5,8’lik bir artış kaydedilmiş olup özellikle 9 önemli suçun aydınlatma oranları Türkiye ortalamasının oldukça üzerindedir. Vatandaşlarımızın özellikle bilişim ortamında cep telefonu araması, cep telefonu mesajı, e-mail, sosyal medya vb. yapılan dolandırıcılık olaylarına karşı duyarlı olması gerekmektedir.
Topluma karşı işlenen suçlar 2023 yılında 2022’ye göre % 1,5 oranında azalmıştır. Millete ve devlete karşı işlenen suçların sayısında 2022’ye göre 2023 yılında % 1,5 azalma olmuştur. Takibi gereken olayların sayısında 2022 yılına göre 2023 yılında önemli bir değişim % 0,6 azalış ile olmamıştır. Genel olarak, idari para cezası uygulanan kabahat sayısı 2022 yılına göre 2023 yılında % 12 civarında düşüş göstermiştir.
Asayiş olaylarında hapis cezasından dolayı aranması bulunan yakalanan kişi sayısı 2022 yılında 2.988 kişi iken 2023 yılında 3.533 kişi ile % 17,8 artmıştır. Asayiş olaylarından dolayı hapis cezası almış olup aranması bulunan şahısların yakalanmasında 2023 yılında elde edilen artış oranı Türkiye ortalamasının üzerindedir. 6284 sayılı Ailenin Korunması Ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun kapsamında olan suçlarda 2023’te 2022 yılına göre % 8,4 artış olmuştur. koruyucu tedbir kararı sayısında 2022’ye göre 2023 yılında % 4,2 artış olmuştur. İçişleri bakanlığı KADES uygulaması üzerinden 5.245 ihbar yapılmıştır. Aile içi ve kadına yönelik şiddet olaylarının anında ihbarını sağlayan KADES uygulamasının cep telefonlarına indirilmesi şiddet olaylarına hızlı şekilde müdahale bakımından büyük önem taşımaktadır. Kaçakçılık ve organize suçlar kapsamındaki operasyon sayısında 2022 yılına göre 2023 yılında % 21,4 artış olmuştur. Kaçakçılık ve organize suçlar kapsamında; narkotik suçlar, 2863 sayılı kültür ve tabiat varlıkları kanununa muhalefet, kaçak sigara imalatı ve satışı, göçmen kaçakçılığı ve bilişim suçlarında artış meydana gelmiştir.
Özellikle; narkotik suçlardaki % 25,7 artış ve kaçak sigara imalatı ve satışı suçu sayısındaki % 85 artış dikkat çekmektedir. Narkotik olay sayısında 2022’ deki 1.706 olay sayısına göre 2023 yılında 2.176 olay ile % 27,5 artış olmuştur. 2023 yılında; yakalanan şüpheli sayısında 2022 yılındaki 1.976 kişiye göre 2023 yılında 2.469 kişi ile % 25 artış görülmüştür. Narkotik suçlardan tutuklanan kişi sayısı 2022’de 134 iken 2023 yılında % 21 artışla 162 olmuştur. Ele geçen narkotik maddelerden; esrar, eroin, kokain, sentetik kannabinoid (bonzai), captagon, ecstacy, sentetik ecza ve kök kenevir miktarında artış olduğu görülmektedir. Esrar ve eroin yakalamalarındaki artışın planlı operasyonlar sonucunda toplu olarak ele geçirilen miktarlardan kaynaklandığı görülmektedir. 2023 yılında özellikle; narkotik maddelerden sentetik kannobinoid (bonzai)’in ele geçme miktarındaki artışın bu maddenin sıvı halde kâğıda emdirilerek piyasaya sunulmasından kaynaklandığı görülmektedir.
Uyuşturucu madde kullanımı ve ticaretine ilişkin şüpheli durumlar; vatandaşlarımız tarafından cep telefonlarına kolayca indirilebilen İçişleri Bakanlığının UYUMA adlı uygulamasına ya da 112 acil çağrı merkezine ihbar edilmesi önem taşımaktadır. Toplam trafik kazası sayısında 2022 yılındaki 2.115 kazaya göre 2023 yılında 2.527 kaza ile % 19,5 artış olmuştur. Ölümlü trafik kazası sayısında 2022 yılına 14 vefata göre 2023 yılında 20 vefat ile % 42,9 artış olmuştur. Trafik kazalarında hayatını kaybeden kişi sayısı 2022 yılında 18 iken 2023 yılında 23 olmuştur. 2023 yılında ölümlü ve yaralanmalı kazalardaki artışta özellikle motosikletlerin karıştığı kaza sayısındaki yükseliş önemli bir rol oynamıştır. 2023 yılında yakalanan düzensiz göçmen sayısı 609 iken 2022 yılındaki göre 683 kişi ile % 10,8 azalmıştır. Isparta merkez ve ilçelerinde yasal olarak kayıtlı yabancı sayısı 14.497’dir. geçici koruma statüsüyle ilimizde kalan yabancı sayısı 7.281’dir. uluslararası koruma statüsüyle ilimizde kalan yabancı sayısı 3.941’dir. ilimizde ikamet izni (turist, öğrenci, çalışma izinli) kalan yabancı sayısı 3.350’dir.”
Sunumunun sonunda değerlendirmelerde bulunan Vali Baruş sözlerine şöyle devam etti: “Huzurumuzu ve güvenliğimizi hepimizin duyarlılığı ve ortak çalışmasıyla sağlayabiliriz. Şehrimizde güvenli bir hayatın temini, suçların ortaya çıkarılması, suçluların takibi ve yakalanarak adli makamlara teslim edilmesi; kolluk güçlerinin planlı ve gayretli çalışmasına bağlı olduğu kadar, vatandaşlarımızın yasalarla belirtilen kurallara riayet etmede hassas davranması ve suç ve suçluları zamanında kolluk güçlerine bildirmesi ile mümkün olacaktır. Cep telefonu ve bilişim teknolojilerindeki gelişme sonucu sesli ve sanal ortam iletişim imkânlarının artması sonucunda; cep telefonu araması, mesajlaşma, e-mail ve sosyal medya mecraları kullanılması suretiyle vatandaşlarımızı dolandırarak haksız kazanç elde etmek isteyen kişilere karşı dikkatli olunması gerekmektedir.
Telefondan; polis, jandarma, savcı ya da adliye veya diğer resmi kurumlardan aradığını söyleyerek kişisel bilgiler ad-soyad, kimlik no, aileye ilişkin bilgiler, banka hesap numarası vb. talep eden şahıslara kesinlikle cevap verilmemesi, bu durumda telefonun hemen kapatılması, eğer yanlışlıkla kişisel bilgilerden bazıları verilmişse 112 acil çağrı merkezi vasıtasıyla derhal emniyet ya da jandarmaya haber verilmesi gerekmektedir. Bilinmeyen kişi, kuruluş ya da adreslerden gelen cep telefonu mesajı, e-mail ya da sosyal medya uygulamaları kullanılarak whatsapp, facebook, twitter, instagram vb. mesaj ya da e-mail ortamında gönderilen web sitesi adreslerine girilmeden mesaj ve e-mailin derhal silinmesi önemlidir. Narkotik maddelerin ve özellikle sentetik uyuşturucuların kullanımının artması toplumumuzu ve geleceğimizi tehlikeye atmaktadır. Bu tehdide karşı toplum olarak kolluk birimleriyle birlikte hareket etmemiz gerekmektedir. Uyuşturucu madde kullanımı veya satışına ilişkin şüpheli bir durumun görülmesi halinde 112 acil çağrı merkezine telefonla, ya da içişleri bakanlığınca hazırlanan UYUMA aplikasyonunun cep telefonuna indirilerek buradan ihbarda ya da bildirimde bulunulması son derece önemlidir.
UYUMA aplikasyonuna ya da 112 acil çağrı merkezine yapılan i ihbarlarda ihbarcının kimliği gizli tutulmaktadır. Uyuşturucu ile ilgili olarak yapılan ihbarlar ve bildirimler içişleri bakanlığı narkotik vaka analiz sistemi NARVAS projesi kapsamında hazırlanan yazılımla analiz edilerek yer ve zaman odaklı operasyonlara dönüştürülmektedir. Özellikle son zamanlarda kullanımı arttığı gözlemlenen; kâğıda emdirilmiş kannabinoid yani bonzai ve sentetik ecza yani kullanımı yeşil ya da kırmızı reçeteye tabi hap gibi maddelerinin kullanımına karşı daha fazla duyarlılık göstermemiz gerekmektedir. Konaklama tesisi otel, motel, pansiyon niteliğinde olmayan ya da günübirlik konaklama belgesi bulunmayan ev, daire, apart gibi yerlerde her gün farklı kişilerin girip-çıktığının görülmesi halinde 112 acil çağrı merkezine bilgi verilmesi güvenliğimiz bakımından önemlidir. Trafik kurallarına uyalım. Ölümlü ve yaralanmalı kaza sayısındaki artış trafik kurallarına uymada duyarlılığımızı artırmamız gerektiğini göstermektedir. Trafikte araç sürerken; kesinlikle kırmızı ışık ihlalinde bulunmamak, yaya geçitlerinde önceliğin yayalara ait olduğunu unutmamak, hız limitlerine azami derecede dikkat etmek, hatalı sollama yapmamak, cep telefonu kullanmamak, sürücü ve yolcular olarak mutlaka emniyet kemeri kullanmak, üzücü trafik kazalarının önüne geçebilmek son derece önemlidir”
