Isparta gibi birinci derece deprem riski taşıyan illerde meydana gelen depremler, yüksek katlı betonarme binalarda yaşayan vatandaşların kaygılarını artırıyor. Özellikle apartmanların üst katlarında oturanlar, deprem sırasında yapının salınım hareketlerini daha şiddetli hissettiklerini belirtiyor. Bu durum, hem psikolojik hem de fiziksel olarak deprem anındaki endişeyi büyütüyor.
Betonarme binalar, dayanıklı yapılar olarak görülse de, yüksek katlı olmaları nedeniyle depreme karşı bazı riskler barındırıyor. Yapının ağırlığı arttıkça, sarsıntının etkileri daha belirgin hale geliyor ve üst katlardaki salınım oranı yükseliyor. Ayrıca, betonarme yapıların esneklik açısından çelik konstrüksiyon binalara kıyasla daha zayıf olduğu biliniyor. Bu durum, ani ve büyük depremler sırasında bina üzerinde daha fazla gerilim oluşturabiliyor.
Deprem sonrası yüksek katlarda yaşayanlar, asansörleri kullanmaktan çekinirken, merdivenleri tercih etmek zorunda kalıyor. Ancak çok katlı binalarda uzun merdivenleri inip çıkmak, özellikle yaşlılar ve engelliler için ayrı bir zorluk oluşturuyor.
Betonarme Binalar İçin Kat Sınırı Ne Olmalı?
Uzmanlara göre, betonarme yapılar için en uygun kat sayısı bölgenin deprem riskine ve zemin yapısına bağlı olarak değişiyor:
Birinci Derece Deprem Riski Olan Bölgeler: 5-8 kat öneriliyor.
Orta Riskli Bölgeler: 10-15 kat sınır olarak kabul ediliyor.
Düşük Riskli Bölgeler: 20 kata kadar çıkabiliyor.
Ancak, yüksek katlı binaların çelik konstrüksiyon veya hibrit sistemlerle desteklenmesi daha güvenli kabul ediliyor. Türkiye’deki mevcut deprem yönetmeliklerine göre iyi bir zemin etüdü, sağlam temel sistemleri ve rijit taşıyıcı sistemler kullanıldığında daha yüksek betonarme yapılar da inşa edilebiliyor.